این پژوهش به منظور بررسی اثربخشی درمان راه حل به شیوه گروهی بر کاهش تعارضات والد- فرزندی (مادر و دختر) در نوجوانان انجام گرفته است. در این پژوهش، به دنبال این سوال هستیم که آیا درمان راه حل مدار تعارضات والد- فرزندی را در دختران کاهش می دهد؟ رویکرد مورد نظر در این پژوهش که آشکارا زیر چتر پسامدرنیسم قرار می گیرد، درمان راه حل مدار است که توسط استیو دشازر طراحی شده و یکی از دیدگاه های مشاوره کوتاه مدت است که به دلیل دارا بودن دیدگاه خوشبینانه و امیدبخش نسبت به مشکلات می تواند کمک های مفیدی را به مراجعان ارایه دهد. در این روش، درمان از صحبت درباره مشکل به صحبت در خصوص راه حل ها تغییر جهت پیدا می کند و اعتقاد بر این است که زبان آفریننده است. همان طوری که مشکل مراجع از طریق زبان مطرح می گردد، می تواند از همین طریق نیز، درمان شود. رویکرد حاضر با تمرکز بر توانمندی های مراجعان و ضمن تاکید بر زمان حال، به افراد کمک می کند راه حل هایی برای مشکلات خود بیابند. در این دیدگاه بر مسایل قابل تغییر و برداشتن گام های کوچک برای حل مشکل تاکید می شود. جامعه آماری این پژوهش، دانش آموزان دختر مقطع متوسطه منطقه 13 شهر تهران در سال تحصیلی 1386-1387 بودند. نمونه مورد پژوهش 24 نفر بودند که به روش تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار داده شدند و اعضای گروه آزمایش در هشت جلسه درمان راه حل مدار به شیوه گروهی شرکت نمودند. در این پژوهش از آزمون تحلیل کوواریانس جهت آزمون اختلاف میانگین های گروه ها استفاده گردید. نتایج حاکی از آن است که درمان راه حل مدار بر کاهش تعارضات والد- فرزندی در نوجوانان دختر موثر است.

هدف پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه والد فرزندی با هویت دینی در دانشجویان با نقش تعدیل کننده جنسیت انجام شد. روش طرح پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمام دانشجویان دانشگاه های تهران (68800 دانشجو) در سال 98-1397 بود که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای 400 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در پژوهش حاضر پرسشنامه هویت دینی سلگی، دلاور و برجعلی(1394)، پرسشنامه روابط والد فرزندی Fine, Moreland & Schwebel(1983) بود. جهت تحلیل داده ها از روش رگرسیون سلسله مراتبی و آزمونZ استفاده شد. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS-25انجام شد. یافته ها نتایج نشان داد که میانگین نمرات زنان در روابط با پدر و روابط با مادر بالاتر از مردان بوده و بین هویت دینی با روابط با پدر و روابط با مادر همبستگی معناداری وجود دارد. متغیرهای پیش بین همراه با اثر تعاملی جنسیت با روابط والدفرزندی 12 درصد واریانس هویت دینی را تبیین می کنند. در روابط والد فرزندی با هویت دینی، جنسیت مرد نقش تعدیل کننده بیشتری داشته است. نتیجه گیری بنابراین به نظر می رسد جنسیت می تواند رابطه روابط والدفرزندی با هویت دینی را تحت تاثیر قرار دهد. .

پیش زمینه و هدف: با ورود فرزندان به سنین نوجوانی، رابطه والدین با آن ها دچار تغییراتی می شود و با خود تعارضاتی به همراه دارد. یکی از ابعاد قابل توجه این تعارضات، تعارض میان مادر و فرزند است که برای کاهش این تعارضات از مداخلاتی مانند درمان مبتنی بر ذهنی سازی استفاده می شود. هدف از این پژوهش، تعیین تأثیر درمان با روش ذهنی سازی بر روابط ابژه و ابرازگری هیجان در روابط متعارض مادر-فرزندی بود. مواد و روش کار: این پژوهش از نوع نیمه تجربی پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش حاضر را تمامی مادران و نوجوانان آن ها تشکیل دادند که به دلیل روابط متعارض با فرزندانشان به کلینیک های مشاوره و روانشناسی در شهر شیراز در سال 1401 مراجعه نموده بودند. نمونه پژوهش، 40 نفر از این مادران بودند که به روش در دسترس انتخاب شدند و با صورت تصادفی در دو گروه مداخله و کنترل (هر گروه 20 نفر) قرار گرفتند. ابزار اندازه گیری پرسشنامه تعارض والد-فرزند (PCS)، پرسشنامه روابط ابژه (BORRTI) و پرسشنامه ابراز گری هیجانی (EEQ) بودند. برای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار SPSS-23 و آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیری در سطح معنی داری 01/0 استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد میانگین نمره متغیر روابط ابژه در گروه مداخله از 71/33 در مرحله پیش آزمون به 52/21 در مرحله پس آزمون کاهش یافت (01/0 P<). هم چنین میانگین نمره متغیر ابرازگری هیجان در گروه مداخله از 73/39 در مرحله پیش آزمون به 13/57 در مرحله پس آزمون افزایش یافت (01/0 P<). نتیجه گیری: نتایج حاکی از تأثیر درمان مبتنی بر ذهنی سازی بر بهبود روابط ابژه و ابراز گری هیجان در تعارضات مادر-فرزندی بود. بنابراین پیشنهاد می شود مشاوران و درمانگران برای کاهش تعارضات مادر-فرزندی از درمان ذهنی سازی استفاده نمایند. همچنین آموزش های بهبود روابط و ابراز هیجانات می تواند نقش بسیار مهمی در کاهش تعارضات والدین و فرزندان داشته باشد.

مقدمه: یکی از مشکلات در دوران نوجوانی، وجود تعارض با والدین می باشد که روابط آبژه و به دنبال احساس شرم و گناه را در آنان ایجاد می کند. این پژوهش به منظور نعیین اثربخشی درمان مبتنی بر ذهنی سازی بر روابط آبژه و احساس شرم و گناه در روابط متعارض مادر- فرزندی انجام شد. روش کار: روش این مطالعه نیمه تجربی و به روش پیش آزمون- پس آزمون با گروه شاهد بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه مادران و نوجوانان دارای روابط متعارض مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر شیراز در سال 1401 بودند. 30 نفر از جامعه مذکور به عنوان نمونه با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه آزمایشی (15 نفر) و شاهد (15 نفر) قرار گرفتند. از پرسشنامه های تعارض والد- فرزند اسدی و همکاران (1390)، روابط آبژه بل (1995) و احساس شرم و گناه کوهن و همکاران (2011) برای جمع آوری اطلاعات استفاده شد. گروه آزمایش تحت مداخله آموزش کارکردهای اجرایی به مدت 13 جلسه هفته ای دو بار و به مدت 60 دقیقه قرار گرفتند و گروه شاهد هیچ گونه آموزشی دریافت نکردند. داده های پژوهش با استفاده از کورایانس مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میانگین ± انحراف استاندارد گروه آزمایش در پس آزمون در متغیر روابط آبژه از 37/1 ± 5/1 به 28/6 ± 4/3 و در متغیر احساس شرم و گناه از 60/3 ± 5/1 به 51/2 ± 9/1 کاهش یافت. نتایج نشان داد در مرحله پس آزمون، میانگین نمرات روابط آبژه و احساس شرم و گناه در گروه آزمایش در مقایسه با گروه شاهد به صورت معنی داری کاهش یافت (0/01 >P ). نتیجه گیری: درمان مبتنی بر ذهنی سازی بر بهبود روابط آبژه و کاهش احساس شرم و گناه مؤثر بود. بنابراین این نوع درمان را می توان برای کاهش تعارض روابط نوجوان و مادر پیشنهاد کرد.

روابط والد فرزندی بر جنبه های مختلف تحول نوجوان تاثیرگذار است و هویت اجتماعی یکی از ابعاد هویت است که در زندگی فرد و جامعه تاثیر دارد. هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه هویت اجتماعی با کیفیت روابط والد فرزندی در بین دانش آموزان دختر دوره دوم دبیرستان و تعیین تفاوت میان رابطه مادر-فرزند و پدر-فرزند به عنوان یک پیش بینی کننده مهم هویت اجتماعی بود. به این منظور تعداد 319 نفر از نوجوانان دختر دوره دوم دبیرستان شهر یزد به شیوه تصادفی خوشه ای چندمرحله ای جهت شرکت در پژوهش انتخاب شدند. ابزارهای به کاررفته در پژوهش شامل پرسشنامه رابطه والد فرزندی (PCRS) و پرسشنامه هویت اجتماعی بود. به منظور تحلیل داده های پژوهش از روش همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که بین هویت اجتماعی نوجوانان دختر و کیفیت ارتباط آنان با پدر (0.26 = r و 0.001 = P) و کیفیت ارتباط آنان با مادر (0.18 = r و 0.01 = P) رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که تنها کیفیت ارتباط با پدر (0.001 = P) به طور معناداری توانست هویت اجتماعی نوجوانان دختر را پیش بینی کند. درنتیجه ارتباط با پدر سهم بیشتری در پیش بینی هویت اجتماعی دختران دارد.

سابقه و هدف: نوجوانی و بلوغ مرحله مهمی از رشد انسان است. بلوغ باعث تغییرات فیزیولوژیکی، اجتماعی و روان شناختی در نوجوانان می شود و این تغییرات بر ابعاد مختلف زندگی فرد از جمله روابط والد- فرزندی و کنترل عواطف نوجوانان تاثیر می گذارد. در این راستا پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر آموزش گروهی بهداشت بلوغ به مادران بر تعارضات والد- فرزندی و کنترل هیجانات نوجوانان دختر انجام شد. مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه تجربی از نوع پیش آزمون- پس آزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه مادران دانش آموزان دختر پایه هفتم منطقه 14 شهر تهران در سال تحصیلی 95-1394 تشکیل دادند. بدین منظور 30 مادر با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای بر حسب مناطق 20 گانه انتخاب شدند و به طور تصادفی به دو گروه آزمون و کنترل تقسیم گردیدند. آموزش گروهی بهداشت بلوغ طی 12 جلسه هفتگی و در مدت یک ساعت و نیم انجام شد. ابزارهای گردآوری اطلاعات شامل: پرسش نامه مشخصات جمعیت شناختی، پرسش نامه تعارض با والدین (Conflict to Parents) و مقیاس کنترل عواطف بود که قبل و بعد از مداخله آموزشی تکمیل گردید. شایان ذکر است که داده ها در نرم افزار 16 SPSS و با استفاده از روش تحلیل کواریانس تک متغیره تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که تفاوت معناداری در میانگین نمرات تعارض والد- فرزندی و تمامی خرده مقیاس های آن پس از مداخله آموزشی در گروه آزمون نسبت به گروه کنترل وجود دارد (0.05>P). همچنین نمرات میانگین کنترل عواطف و کل خرده مقیاس های آن در دختران آن ها پس از مداخله آموزشی در گروه آزمون در مقایسه با گروه کنترل کاهش نشان داد (0.05>P). نتیجه گیری: داشتن دانش و آگاهی های لازم در مورد بلوغ برای مادران و دختران نوجوان آن ها مفید می باشد و مانع بروز تعارض بین والدین با فرزندان و نیز کنترل عواطف در نوجوانان دختر می شود.

مقدمه: بر طرف ساختن مشکلات ارتباطی بین فرزندان و والد سرپرست در خانواده های تک والدینی یکی از اهداف اصلی برنامه های توانمندسازی خانوادگی و روان شناختی این دسته از خانواده ها است؛ لذا هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر برنامه بهبود بخشی ارتباط بر کیفیت رابطه والد - فرزندی نوجوانان دختر خانواده های تک والدینی مادر سرپرست بود.روش: جامعه آماری پژوهش شامل همه نوجوانان دختر 14 تا 18 ساله در خانواده های تک والدینی مادر سرپرست تحت پوشش یکی از موسسات خیریه شهر ری بود. از بین 34 نوجوان داوطلب شرکت در تحقیق بر مبنای مقیاس رابطه والد - فرزندی فرم مادر - فرزند و مصاحبه بالینی، در نهایت 18 نفر به صورت هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه (9 نفر در گروه آزمایشی و 9 نفر در گروه گواه). جایگزین شدند روی گروه آزمایش بر اساس برنامه بهبود بخشی ارتباط 8 جلسه گروهی اجرا شد و گروه گواه هیچ گونه مداخله ای دریافت نکرد. تمام آزمودنی ها قبل و بعد از درمان، مقیاس رابطه والد - فرزندی فرم مادر - فرزند را تکمیل کردند.یافته ها: نتایج آزمون t برای مقایسه گروه های مستقل و ضریب تاثیر کوهن نشان داد که برنامه بهبود بخشی ارتباط اثر معنی داری بر کیفیت رابطه والد - فرزندی داشت. همچنین نتایج آزمون t نشان داد که برنامه بهبود بخشی ارتباط به طور اختصاصی تر باعث افزایش عاطفه مثبت و میزان ارتباط در گروه آزمایش شد و این تاثیر معنادار بود اما تاثیری بر مولفه های همانندسازی با مادر و عدم آزردگی / سردرگمی نقش نداشت.نتیجه گیری: نتایج، اثربخشی برنامه بهبود بخشی ارتباط را بر بهبود رابطه والد - فرزندی در نوجوانان دختر خانواده های تک والدینی مادر سرپرست تایید کرد.

هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) بر سرسختی روانشناختی و روابط والد _ فرزندی نوجوانان پسر مقطع دوم متوسطه سال 1397 بود. روش پژوهش، از نوع آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش، نوجوانان پسر مقطع دوم متوسطه شهرستان جعفریه قم بودند. با استفاده از روش نمونه-گیری در دسترس، 24 دانش آموز داوطلب که نمرات پایینی در پرسشنامه ها کسب کرده بودند انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. برنامه آموزشی در هشت جلسه 90 دقیقه ای برای گروه آزمایش اجرا شد و گروه گواه، در این مدت، آموزشی را دریافت نکردند. ابزار پژوهش، مقیاس سرسختی روانشناختی اهواز (AHI) و ارزیابی رابطه والد _ فرزند (PCRS) بود. داده ها از طریق تحلیل کوواریانس چندمتغیره، تحلیل شدند. نتایج نشان داد آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT)، نقش معناداری در افزایش سرسختی روانشناختی نوجوانان دارد. همچنین این برنامه، بر بهبود روابط والد _ فرزندی (پدر) بجز خرده مقیاس خشم و بهبود روابط والد _ فرزندی (مادر)، بجزخرده مقیاس تعیین هویت، موثر بوده است (P<0. 05).